Muhammed Mustafa SAV

Hırka-ı Şerif

İstanbul'da Bilinen iki Hırka-i Şerifi vardır.

1-Osmanlı Sultanları tarafından büyük bir tazim ve titizlikle korunan ve 1962'den beri de halkın ziyaretine açık olan Hırka-i Saâdet veyâ Bürde-i Saâdet, Hz. Peygamber (s.a.s)'in Kâ'b b. Züheyr'e hediye ettiği hırka mukaddes emânetlerin en önemlisidir. Babası ve kardeşleri kendisi gibi şâir olan Ka'b'ın erkek kardeşi Büceyr'in müslüman olması akrabalarının hoşuna gitmedi. Onların etkisinde kalan Ka'b, Hz. Peygamber'i hicvetti. Daha sonra yaptıklarından pişmanlık duyan Ka'b gizlice Medine'ye gelip, kendisini tanıtmadan Hz. Peygamber'in huzuruna çıktı. Af müjdesi alınca kendini tanıtıp nazmettiği hicviyelere keffaret olabilecek güzellikte meşhur Kaside-i Bürde adlı kasidesini sundu. Kaside'yi çok beğenen Hz. Peygamber sırtından hırkasını çıkararak Ka'b'a hediye etti. Bu hırka için Muaviye b. Ebi Süfyan onbin dirhem teklif ettiyse de Ka'b onu satmaya razı olmadı. Ancak ölümünden sonra Muaviye yirmi bin dirhem karşılığında veresesinden satın alarak Hırkaya sahip oldu. Sırayla Emevilere ve Abbâsilere intikal eden hırka bir müddet Mısır'da muhafaza edilmiş ve Abbâsi halîfeleri tarafından bazı merasimlerde giyilmiştir.

Hırka-i Saâdet 1,24 m. boyunda geniş kollu ve siyaha çalan yünlü kumaştan yapılmıştır. İç kısmı, krem renkli yünden kaba bir kumaşla kaplıdır. Önünde sağ tarafında 23x30 cm. ebadında bir parçası noksandır. Sağ kolunda da eksiklikler olan hırka 57x45x21 cm. ebadında üsten açıları çifte kapaklı altın bir çekmece içinde, bohçalara sarılmış olarak muhafaza edilmektedir.

OSMANLI'DA TÖREN

Osmanlı sultanlarından bazıları çıktıkları seferlerde Hırka-i Saâdet'i yanlarında götürürlerdi. 1596'da EÄŸri Seferi sırasında III. Mehmet tarafından ordunun bozguna yüz tutması sonunda giyilmiÅŸ ve zafer için dua edilmiÅŸti. Ordu daha sonra kendini düzeltmiÅŸ ve Haçova'da düşman büyük bir yenilgiye uÄŸratılmıştır. Yeni saraylar yapılıp, PadiÅŸahlar buralara taşınınca, Topkapı'da kalan Hırka her Ramazan ayının on beÅŸinci günleri önceden olduÄŸu gibi büyük bir merasimle ziyaret olunurdu. Bunun için bir kaç gün önceden padiÅŸahın da bizzat hizmet ettiÄŸi bir hazırlık yapılırdı. Bütün devlet erkânı Ayasofya'da ÅŸeyhülislam ile namaz kıldıktan sonra saraya gelirler ve arz odasında toplanırlardı. padiÅŸah ve saray erkânının da katılmasıyla Hz. Peygamber (A.S.)’ın mübarek hırkalarının muhafaza edildiÄŸi Hırka-i Saadet odasına gidilirdi. Yedi bohçaya sarılı altından yapılmış sandık padiÅŸah tarafından açılırdı. Bu sırada hafızlar Kuran-ı Kerim okumaya baÅŸlarlardı. Ä°lk önce PadiÅŸah, baÅŸta Åžeyhü'lÄ°slâm ve sadrazam olmak üzere, diÄŸer davetliler protokol sıralarına göre teker teker gelip yüz sürerlerdi. Ayrıca valide sultanın öncülüğünde harem halkı da ziyaretlerini yapardı.  Kur'an kıraati eÅŸliÄŸinde padiÅŸah tarafından açılan Hırka-i Saâdet'e Ziyâretten sonra, yüz sürülen kısmı Silahtar AÄŸa altın tas içinde getirilen su ile yıkar öd ve amber sürerek kuruturdu. PadiÅŸah tarafından yenilenen bohçasına konur ve zikredilen çekmeceye yerleÅŸtirilirdi. Ziyaretler bitince sanduka bizzat padiÅŸah tarafından kilitlenirdi. Bu merâsim büyük bir vecd ve huÅŸu içinde yapılırdı. Allah Rasûlü'nün bohçası dışından bile olsa hırkasına yüz sürmek herkese büyük bir ruhânî haz verirdi.

2-Hz. Peygamber'in Üveys el-Karanî'ye gönderdiği kabul edilen ve hırka-i şerîf adı verilerek, halifelik alâmeti sayılan hırkadan ayırd edilmek istenen hırka vardır ki, 1027(1617-1618) tarihinde İstanbul'a Şükrullah Efendi tarafından getirilmiş olup, kendisinden sonra çocuklarına intikal etmiştir. Uzun süre kendilerine "hırka-i şerif şeyhleri" adı verilen bu ailenin elinde Fatih/Yavuzselim’deki bir evde muhafaza edilmiştir. Bu evin yetersiz kalması sebebiyle I. Abdülhamid, bugün Hırka-i Şerif Camii avlusunda kalan söz konusu odayı inşa etmiş ve Hırka-i Şerif 1780 yılından itibaren burada sergilenmeye başlanmış. Zamanla ziyaretlerin yoğunlaşması sebebiyle bu oda da yetersiz kalınca Sultan Abdülmecid, 1847 yılında cami yaptırmaya karar vermiş. Hırka-i Şerif, söz konusu odada 1780’den 1851’e kadar sergilendi. Peygamber Efendimiz (sav)’in mübarek hırkası 1851’den bu yana ise Hırka-i Şerif Camii’nde sergileniyor.

Günümüzde dahi bu ziyaret her yıl ramazan'ın 15'inden başlayıp Kadir Gecesi'ne kadar devam etmektedir.