Müellif Mücteba Uğur tarafından yazılan, İslam ansiklopedisindeki "el-CÂMİU’s-SAGĪR" başlıklı makaleden özetlenmiştir.
Süyûtî’nin derlediği kısa hadisleri ihtiva eden eseridir.
Süyûtî yetmiş bir hadis kitabını Cemʿu’l-Cevâmîʿ adıyla bir araya toplamaya başlamış, fakat buna ömrü yetmemiştir. el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr, tamamlanamayan bu büyük eserin bir çeşit muhtasarıdır. Müellifin 28 Rebîülevvel 907’de (11 Ekim 1501) bitirdiği ve adını verdiği eser alfabetik olup hadisler genellikle kelimenin ilk iki harfine göre sıralanmış ve takip edilen metodun gereği olarak senedler alınmamıştır. Eserde kavlî hadisler bulunmakla beraber fiilî hadislere de küçük bir bölüm ayrılmıştır. Hz. Peygamber’in yasakladığı şeylere ayrılan bir bölümde ise “nehâ” fiiliyle başlayan hadisler nakledilmiştir. Umumiyetle bir veya birkaç cümlelik kısa hadislerden meydana gelen eser daha çok akaid, âdâb, tıp, tergīb ve terhîb, ilim, dua ve zikir, tövbe ve istiğfar, şemâil ve fezâil konularına dairdir. Ahkâm hadisleri yok denecek kadar azdır.
Eserin başlıca kaynakları şunlardır:
Kütüb-i Sitte,
Ahmed b. Hanbel’in el-Müsned’i,
oğlu Abdullah’ın el-Müsned üzerine Zevâʾid’i,
Hâkim en-Nîsâbûrî’nin el-Müstedrek’i,
Buhârî’nin el-Edebü’l-müfred ve et-Târîḫu’l-kebîr’i,
İbn Hibbân’ın Ṣaḥîḥ’i,
Taberânî’nin üç Muʿcem’i,
Saîd b. Mansûr’un es-Sünen’i,
İbn Ebû Şeybe ve
Abdürrezzâk’ın el-Muṣannef adlı eserleri,
Ebû Ya‘lâ el-Mevsılî’nin el-Müsnedü’l-kebîr’i,
Dârekutnî’nin es-Sünen’i,
Deylemî’nin Müsnedü’l-firdevs’i,
Ebû Nuaym’ın Ḥilyetü’l-evliyâʾ adlı eseri,
Ebû Bekir el-Beyhakī’nin es-Sünenü’l-kübrâ’sı ve Şuʿabü’l-îmân’ı,
İbn Adî’nin el-Kâmil’i,
Ukaylî’nin eḍ-Ḍuʿafâʾı,
Hatîb el-Bağdâdî’nin Târîḫu Baġdâd’ı,
Ahmed b. Ali el-Mevhibî’nin Kitâbü’l-ʿİlm’i,
Ebû Mûsâ el-Medînî’nin Kitâbü’ẕ-Ẕeyl’i,
Ebü’l-Ferec İbnü’l-Cevzî’nin el-ʿİlelü’l-mütenâhiye’si,
Karrâb’ın Kitâbü Fażli’r-remy’i,
Müstağfirî’nin Kitâbü’ṭ-Ṭıbb’ı,
İbn Abdülber en-Nemerî’nin Câmiʿu beyâni’l-ʿilm’i.
Süyûtî kaynak verirken çok faydalandığı eserler için birer rumuz kullanmış, daha az faydalandığı eserlerin ise adını yazmıştır.
el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr ilk defa 1286’da Kahire’de basılmış, daha sonra baskısı birçok defa tekrarlanmıştır.
el-Câmiʿu’ṣ-ṣaġīr’in belli başlı şerhleri şunlardır:
1. el-Kevkebü’l-münîr.
2. el-İstidrâkü’n-naḍîr ʿale’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaġīr.
3. Feyżü’l-ḳadîr şerḥu’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaġīr.
4. es-Sirâcü’l-münîr bi-şerḥi’l-Câmiʿi’ṣ-ṣaġīr.
Hadis Kitapları |
|